qızmaq

qızmaq
1.
f.
1. Bərk istilik almaq, hərarət almaq, çox istilənmək, hərarəti artmaq. Su qızmamışdır. Havalar getdikcə qızır. – Qızdı günəş, əsdi isti yellər; Qarlar əridi, axışdı sellər. A. Ş.. . . Otağa cənub küləyinin ilıq şüaları dolur, beləliklə, ev bir az daha qızırdı. Ə. Ə..
2. məc. Hirslənmək, hiddətlənmək. . . Bakıya dönməyi israr və təkid edərkən rədd cavabı alınca <Əhməd> qızaraq: – Bilmi- rəm, bu nə ölümdür. . . – demişdi. A. Ş.. Əşrəf, anasının bu böyük xəbəri etinasız qarşılamasına qızdı. M. C..
3. məc. Qızışmaq, coşmaq. Çırmanırıq keçməyə çay gəlməmiş; Başlayırıq qızmağa yay gəlməmiş. M. Ə. S..
2.
f. dan. İnanmaq, etibar etmək, bel bağlamaq, xatircəm olmaq, arxayın olmaq (çox vaxt «ürəyi» sözü ilə bərabər). Ona heç qızmaq olmur. – <Şəhrəbanı xanım:> De görüm, ürəyim dürüst qızasıdırmı? Çünki bu iş çox çətin işdir. M. F. A.. <Şahnisə xanım:> Axı, ürəyim qızmır, – dedi, – yad ölkə, uzaq yer. . Ç.. Hacı ilk dəfə bu məsələni ürəyi qızan adamlara açdı. M. C..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • qızışmaq — f. 1. Qızmaq, istiləşmək, hərarətlənmək; canı qızmaq, bədənində xoş bir istilik hiss etmək, soyuqluğu rəf olmaq. Soyuqdan donmuş bədənim qızışdı. Havalar qızışmışdı. – Cəbiş danışmaqla öz özünə sığınır, bədənini qızdırır, onun paltarı da qızışır …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ürək — is. 1. İnsanda qan dövranının, döş boşluğunun sol tərəfində yerləşən əzələli kisə şəklində mərkəzi orqanı; qəlb. Ürəyin döyünməsi. Ürək xəstəliyi. // Döşün qol tərəfində həmin orqanın üstündəki yer. Ürəyini tutmaq. – Bibixanım əlini ürəyinin… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • göz — is. 1. İnsan və heyvanda görmə orqanı. Qara gözlər. Ala gözlər. İri göz. – Xumar xumar baxmaq göz qaydasıdır; Lalə tək qızarmaq üz qaydasıdır. M. P. V.. Arvad . . yaşarmış gözlərini silib ərinin qabağında döyükə döyükə qaldı. S. Rəh.. Göz ağı… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qızma — 1. «Qızmaq 1»dan f. is. 2. «Qızmaq 2»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qətrəmək — I (Ucar) bax qatırramax. – A kişi, gündə üş dört kərəm öydən vağzala qətriyirsən, yorulmursa:n? II (Ucar) qaynayıb daşmaq. – Sinəvar qətrədi, qaraqapağ elə III (Ucar) sürtünmə nəticəsində qızmaq. – Təhnəyə dən tökməsən, daşdar qətriyər …   Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

  • acıqlanmaq — f. 1. Acığı tutmaq, hirslənmək, hiddətlənmək, qızmaq. Hər şey üçün adam acıqlanmaz. Niyə belə acıqlanmısan? – Nəbi bərk acıqlanmışdı. Boz atın ağzını geri qaytarıb, naçalnikin qoşununa təpindi. «Qacaq Nəbi». Nina mənim Sərdar Rəşidlə söhbətimi… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • cinlənmək — f. Bərk hirslənmək, qızmaq, özündən çıxmaq, acığı tutmaq. Əllaf elə cinlənmişdi ki, səsi bazarı tutmuşdu. M. C.. <İlyas Adiləyə:> <Tərlan> tez tez fınxırıb cilovunu gəmirir, alovlu qara gözlərini süzərək mənim altımdakı ata baxır,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dağ — 1. is. 1. Yerin hündür, dik, yamaclı və zirvəli hissəsi. Qafqaz dağları. – Dağ dağa rast gəlməz, adam adama rast gələr. (Ata. sözü). Adətən ətəyi, yamacları və zirvəsi nisbətən aydın görünən hər hansı bir yüksəkliyə dağ deyilir. «Ümumi fiziki… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • daş — is. 1. Təbiətdə parçalar, yaxud böyük və kiçik kütlələr şəklində təsadüf olunan, suda həll olunmayan bərk cisim (süxur). Küçələrə daş döşəmək. – Bütün izdiham əlinə keçən daş, kəsək parçalarını alovun üstünə yağdırdı. . M. Hüs.. <Rübabə>… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dəli — 1. sif. Ağlı və şüuru yerində olmayan, ruhi xəstə; divanə. Dəli arvad. // İs. mənasında. Dəlilərə məxsus xəstəxana. – Dedim: – Bir nəzər qıl, aşiq, halına; Dedi: – Əcəb dəli, divanədir bu! Qur.. Dəli etmək (eləmək, qılmaq) – 1) ağlını başından… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”